4. Lựa chọn nhà tuyển dụng

Không phải ai tuyển dụng thì ta cũng nên làm cho họ. Sai lầm khá lớn của các bạn freelancer Việt là hay mù quáng chào giá các dự án bất phân biệt khách hàng. Đây một phần là kinh nghiệm sương máu của tôi và một phần do tôi tìm hiểu trước qua các trang hướng dẫn freelancer. Có các loại sau cần phân biệt:

• A. Tránh lừa đảo
• B. Quốc tịch
• C. Tuổi tác
• D. Giới tính

A. Tránh lừa đảo

Có rất nhiều người đã phải ngậm đắng nuốt cay với thể loại khách lừa đảo. Có nhiều loại lừa đảo:

1. Quỵt tiền công
2. Lừa phí dự án
3. Quảng bá trá hình

1. Quỵt tiền công

Đây là loại phổ biến nhất. Bọn này chỉ muốn mình làm dự án cho chúng rồi sau đó “biến mất”. Hậu quả là ta không những bị thât thu cả tiền công, tiền phí dự án, và sẽ bị trừ đi 1 dự án và mất đi số % Completed… Vụ này sẽ là cay đắng nhất vì 1 nhát là phí đi khá nhiều công sức xây dựng của ta.

2. Lừa phí dự án

Tôi cũng không hiểu sao lại sinh ra loại này… Khá ít thấy nhưng có hiện diện. Chúng tạo ra những dự án ảo, chẳng có mục đích cụ thể, và thường có giá công khá cao! Nạn nhân sẽ được award bid và ngay lập tức mất đi 10% tiền công vào tài khoản. Như vậy với dự án $15000 thì bạn đã mất toi $1500 vào tài khoản của Freelancer.com rồi. Ngay sau đó họ cancel dự án và bạn đã bị âm một số tiền lớn. Phá sản phải không?

Tôi đoán đây chính là những sự trá hình của đối thủ cạnh tranh. Họ muốn triệt tiêu những freelancer mới để bớt đi 1 đối thủ. Vì thế, bạn hãy thật đề phòng với những dự án lớn hơn là dự tính nhé. ĐỪNG THAM!

3. Quảng bá trá hình

Đây thì lại quá phổ biến. Họ đơn giản chỉ là đăng một liên kết website có thể là survey hay đăng ký tài khoản gì đó. Thường thì đằng sau họ sẽ nhận được huê hồng cho những việc đăng ký này, và đó chính là động lực.

Nếu bạn thấy một hoặc nhiều liên kết trong 1 dự án và thường có lời kêu gọi để bạn được 1 cái lợi gì đó… thì nên tránh xa ra nhé. Đừng vì lòng tham mà mât thời gian để người khác kiếm tiền vô liêm sỉ.

B. Quốc Tịch

Tôi đang vơ đũa cả nắm đây! Đúng vậy,

Không nên nhận

Tôi chả dại gì mà phục vụ nhưng người có quốc tịch này:

1. England,
2. India, Trung Quốc
3. Châu phi
4. Việt Nam

1. England

Cũng là trong khối Châu Âu nhưng bản tính của người Anh là keo kiệt và khó tính, cổ hủ và rất khinh thường người châu Á. Tôi đã từng làm cho họ và phải trả giá bằng quá nhiều thời gian với đồng lương rẻ mạt. Và có 1 lần tôi đã bị quỵt tiền công khi nhận “làm nhanh” một việc ở ngoài.

2. India

Bọn Ấn này nó còn nghèo hơn cả mình, nó cạnh tranh với mình đủ kiểu, không lý gì nó thuê mình làm cho nó cả. Không những thế. Còn bọn TQ nó ghét mình hơn cả … thì làm sao nó cho mình làm việc mà mất công chào giá hả trời.

Đó là chưa kể cái sự bẩn tưởi của chúng nó: sẵn sàng cho mình 2, 3 sao… Vì sao? Mình chết thì Ấn Độ lên ngôi… Vậy đó, tôi không bao giờ dại dột mà làm việc cho những thành phần đó.

3. Châu Phi

Chúa của sự lừa đảo và tráo trở. Nhất là từ Nigeria mà bạn cũng nhận làm thì thôi ôi… vĩnh biệt những đồng tiền ảo đó đi. Họ coi thường người châu Á, lại luôn có ý khinh miệt những người làm freelancer. Vậy nên, tôi bị một lần thôi và cạch tới già. Cũng đã tham khảo khá nhiều các vụ lừa đảo cả online và offline chủ yếu đều do loại người này. Chúc bạn may mắn tránh được họ.

4. Việt Nam

Rất đáng buồn là Việt Nam cũng nằm trong danh sách đen của tôi. Tôi đã phải trả giá một lần duy nhất, nhưng tôi đã thấy nhiều sự trả giá của các bạn khác. Người Việt mình có và đặc tính rất đáng sợ như sau:

• Thịa công: cho dù dự án có 100 khoản, bạn chỉ cần bỏ sót 1 khoản thôi thì toi rồi. Trong khi người nước ngoài sẽ trả công cho những việc bạn đã làm và chỉ trừ số tiền 1 khoản kia thôi, nhưng một chủ VN sẵn sàng không trả bạn công cả 99 nhiệm vụ kia.
• Quá tỉ mỉ: Tỉ mỉ theo kiểu tiêu cực, nghĩa là biết thì ít nhưng lại cứ thích nghĩ nhiều thay cho cả chuyên gia. Quan điểm của tôi là tôi được thuê để giải quyết vấn đề chứ không phải để dọn rác không công cho những bãi chiến trường của chủ đầu tư.
• Mặc cả: thành thật xin lỗi, nhưng người Việt mình là chúa mặc cả, chả cần biết công sức bỏ ra có phù hợp hay không mà chỉ quan tâm mình tiết kiệm được bao nhiêu.

Vậy nên tôi chả dại mà làm việc cho người Việt trên freelancer.com. Còn trên mạng vLance và Freelancerviet.vn thì tôi không rõ lắm vì cũng chưa từng nhận việc ở đây.

Có điều đây là ý kiến cá nhân tôi. Bản thân tôi vẫn là người tuyển dụng sòng phẳng và tôi tin vẫn còn vài cá thể như thế. Vì thế nếu bạn có thấy hình cờ đỏ sao vàng thì tốt nhất nên tìm hiểu thật kỹ hồ sơ của họ trước khi nhận việc. Chúc bạn may mắn.

Nên nhận

Bù lại thì cũng có những nước đặc biệt tử tế và độ an toàn cao:

1. US
2. Châu Âu (trừ Anh)
3. Úc

1. US

Người Mỹ là người ấn tượng nhất. Họ hiện đại và công nghệ cao nên cách làm việc cũng khoa học và dứt khoát hơn. Không những thế người Mỹ rất hào phóng, họ sẵn sàng bồi dưỡng thêm ngay khi tôi hoàn thiện dự án trong thời gấp rút.

2. Châu Âu

Trừ người Anh ra thì đa số người châu Âu khá dễ gần. Họ thân thiện và nói chuyện cởi mở hơn. Họ cũng hào phóng hơn nên không kỳ kèo. Tôi làm cho vài người và cũng rất khoái.

3. Úc

Đây chính là nơi tôi đã học 7.5 năm. Vì thế tôi có thế mạnh khi chào giá với người Úc. Tuy nhiên họ vẫn đứng hàng thứ 3 bởi vì người Úc thường thích FREE và không quá hào phóng. Vì thế người úc vẫn còn mặc cả và ít khi có bồi dưỡng.

C. Tuổi tác

Có lẽ bạn đang nghĩ trong đầu “tuổi liên quan quái gì”? Ôi không, hãy đọc kỹ một chút nhé, tôi đã từng trải qua và muốn tư vấn cho bạn, so sánh 3 loại người sau:

1. Người già
2. Tầm 30-40
3. Người trẻ

1. Người già

Tôi đã bị một vụ rồi và tôi nhớ mãi. Mặc dù lúc đó linh cảm mách bảo là ông ta đã quá già rồi tốt nhất không nên làm, nhưng tôi đã vì tiền và vì việc dễ mà suýt phải ôm hận.

Người già outdate, lạc hậu rồi. Việc xử lý thông tin chậm, và những yêu cầu “kỳ quặc” của những năm 90. Bạn sẽ rất bất ngờ đấy!

Không những thế họ rất khó tính. Nếu bất cẩn ta làm chậm 1 chút hoặc là sai ý họ thì họ sẽ không nề hà khi đặt ngay con số 4 sao hoặc tệ hơn vào đầu bạn. Họ không hè nghĩ đến hậu quả của việc làm đó sẽ tệ hại cho bạn ra sao đâu.

2. Tầm 30-40

Tôi thường có kết quả tốt với nhóm người này. Đây là tầm tuổi tốt nhất để bạn tìm kiếm.

Họ chững chạc, nhưng lại có sự cập nhật thông tin nên không lạc hậu. Họ ứng xử lịch sự hơn. Họ hiểu sự đời nên cũng dễ dãi hơn khi đặt tay ấn vào nút đánh giá.

Thậm chí là họ luôn sẵn lòng bồi dưỡng cho bạn vì họ đã từng trải qua giai cấp lao động và biết bạn đã vất vả thế nào để hoàn thiện công việc đó. Họ thương bạn! Vậy thì không lý do gì bạn không mến và làm việc cho họ, đúng không?

3. Người trẻ

Người trẻ quyết đoán và nông nổi. Nếu đã làm tốt họ đánh nhanh rút gọn và ít tính toán hơn 2 nhóm người trên. Tuy nhiên nếu bị kích động thì họ cũng khá bồng bột và dễ dàng cho bạn một cái 1 sao đấy.

Người trẻ cũng có tính vô trách nhiệm. Khi cảm thấy chán họ sẵn sàng ấn Cancel dự án, hoặc đơn giản là biến mất khỏi mạng freelancer.

Vậy nên khi làm cho người trẻ thì tốt nhất là phải đảm bảo họ đã đặt cọc trước 100% số tiền công nhé. Để khi họ trốn thì ta cũng có thể yêu cầu công ty chuyển tiền đó vào tài khoản.

Tốt nhất là hãy chat và tìm hiểu họ thật kỹ trước khi đặt niềm tin tài chính vào tay họ.

Giới tính

Có lẽ bạn sẽ lại bất ngờ vì éo gì chứ nam hay nữ quan trọng gì? Nhưng không… rất quan trọng là đằng khác. Tuy ưu tiên nam giới hơn nhưng tôi vẫn có cả bà chủ. Và đây là chút kinh nghiệm quý gía tôi đã trải qua.

Nữ

Nếu may mắn bạn chọn được một khách nữ đàng hoàng thì thật tuyệt. Vì họ có tính chung thuỷ nên cũng ít khi bỏ rơi bạn hơn. Và họ sống tình cảm nên đôi khi họ sẽ tha thứ cho những sai lầm của bạn.

Tuy nhiên họ lại có nhược điểm của phụ nữ, đó chính là thiếu quyết đoán. Thậm chí họ còn không rõ là họ đang muốn gì, cụ thể ra sao. Không những thế họ khá chi li trong chi tiêu, vì thế mà việc mặc cả sẽ thành thông lệ.

Tôi đã từng phải trả giá vì một người khách nữ. Khi họ trở lên khó tính thì cũng là lúc bất chấp tất cả. Vậy nên hãy thận cẩn trọng khi làm việc với khách nữ.

Nam

Tôi thích làm việc với khách nam hơn. Không phải vì tôi gay, mà bởi vì họ thẳng thắn, logic, và có mục tiêu rõ ràng hơn nhiều. Nam giới ít nói hơn, nên cũng đỡ mất thời gian nghe họ kể về gia đình (mặc dù là có).

Nam giới cũng thường là người hào phóng, vì thế họ ít khi mặc cả. Tuy nhiên nếu bạn chào giá đắt thì họ sẽ ko bao giờ thuê hoặc quay lại với bạn.

Kết luận

Tóm lại một điều là để đạt được 5 sao tôi đã phải chọn lựa người chủ của mình một cách cẩn thận. Tôi cũng đã rất khéo léo trong khi giao tiếp để họ vừa lòng. Vì thế các yếu tố trên để giúp bạn tham khảo, còn kết quả thế nào phần lớn là do bạn điều tiết.